Wat ik volkomen niet snap is dat Genpo, een medewerker van hem, of iemand die zich voordoet als Genpo, een comment heeft gepost bij m’n vorige blogpost. Toegegeven, ik heb ooit met Genpo getraind, maar hoe weten ze dat ik nog steeds besta? De comment is een link naar zijn bekentenis en spijtbetuiging. Het e-mail adres dat erbij staat (via de achterkant van de site, niet zichtbaar) is dat van Genpo zelf. Dan vraag je er een beetje om natuurlijk. Ik kan boekjes open doen, maar zal die gesloten houden. Dat kan altijd nog eens, in een artikel over leraarschap in algemene zin. En dan geanonimiseerd, wel zo chique.
Met zijn bekentenis is Genpo in één klap de Tiger Woods van de Amerikaanse zenscene. Vele vragen rijzen. Wie is zijn communicatieadviseur? Is die persoon ook verantwoordelijk voor het kattebelletje op deze blog? Wat is het krokodillengehalte van Genpo’s tranen? Waarom nu? Hoe heet was de grond onder zijn voeten? Is er nog redding mogelijk? Heeft hij ook een persconferentie gehouden? Dat soort dingen.
Een commentaar zegt: ‘Dennis "Genpo" Merzel has had more than a few rumors swirling around him recently. His response, appropriately, has been to leave the robes and his official status as a Soto Zen lineage holder behind.’
Dat zou je inderdaad netjes kunnen noemen. Het lijkt een flinke stap. In de wetenschap dat dit al decennialang staande praktijk is (no pun intended) zou je kunnen zeggen, beter laat dan nooit. Maar Genpo lijkt ook een beetje op de capo die, na een ongekend fortuin te hebben vergaard met vrouwenhandel, die tak van sport op het eind van zijn leven afzweert en plechtig verklaart zich vanaf nu alleen nog maar met drugs bezig te houden. Want, zo lezen we in de allereerste zin van zijn verklaring: ‘I have chosen to disrobe as a Buddhist Priest, and will stop giving Buddhist Precepts or Ordinations, but I will continue teaching Big Mind.’ Big Mind is een soort namaak instant-verlichting waar Genpo heel veel geld mee verdient.
Dat klinkt dus als niet zo’n grote aderlating. Genpo heeft tientallen dharma-opvolgers, dus de lineage lijkt inmiddels wel veilig gesteld. En hij blijft gewoon beschikbaar voor training en begeleiding, alleen zijn titel vervalt. Kniesoor die daar op let. Big Mind is big money, dus financieel hoeft hij niet te vrezen. Sterker nog, hij kan zich er nu nog exclusiever op richten.
Nog even terug naar de quote uit het commentaar: ‘His response has been to leave the robes and his official status as a Soto Zen lineage holder behind.’ Dit is natuurlijk voer voor religieus analisten, als die bestaan. Wat betekent dit voor de horde dharma-opvolgers van Genpo? Zijn zij dan nu nog Sensei of Roshi of wat dan ook? Is hun afstamming nu bezoedeld, hun afkomst dubieus? Wat is überhaupt de waarde van alle overdrachten die hij tot nu toe heeft gedaan? Voelen zijn opvolgers zich nu genomen, ook als ze nooit het bed met hem hebben gedeeld? Dat soort dingen. Misschien is het heftig en schrijnend, maar mensen moeten dit geweten hebben, zeker degenen die dichtbij waren.
Wat de waarde is van Genpo’s bekentenis en besluit kan alleen duidelijk worden uit het vervolg. Enig pragmatisme en opportunisme kunnen hem niet worden ontzegd. In zijn verklaring zegt hij onder andere: ‘[I am] just an ordinary human being who is working on his own shadows and deeply rooted patterns’. Als hij dat werkelijk meent en doorleeft, wint hij aan diepte en realiteitszin. Maar het kan evengoed weer één grote bühne-actie zijn, de volgende aflevering in de grote Genpo-show. We zullen zien. Voor de zekerheid maar niet je adem inhouden.