Over zen en leven

Even iets praktisch tussendoor - Zen op Flakkee organiseert aanstaande zaterdag 2 juli een zitmiddag, van 12 tot 5. Ik ga. Als jij ook wilt, kun je meerijden. Ik vertrek om vijf voor half 11 vanaf Zeeltstraat 99 in Utrecht.  Verzamelen (het zal wel druk worden…) vanaf tien voor half 11. Er kunnen maximaal 3 mensen mee dus mail even als je komt. We gaan in mijn supersnelle vette Saab die rijdt als een trein (tenminste, gisteren deed 'ie het nog)! Een bijdrage in de reiskosten sla ik niet af in de context van mijn financiële situatie (berooid maar intens gelukkig en vol innerlijke rijkdom :-)).

Tot zaterdag!

Volgende keer weer iets normaals. Op stapel staan: Muho vs. Warner over de superioriteit van kloostertraining (hij krijgt dat maar niet goed onder stoelen en banken…), dharma en dana, en eerst want actueel: Heng Sure in ‘Modern Manifestations of an Ancient Tradition’ (gisteren aan de VU in Amsterdam) en zijn letterlijke belichaming van de protestantse boeddhist van David Chapman.

Deze blogpost is een eerbetoon aan David Chapman, die in de VS blogt over de ontwikkelingen van het boeddhisme in het westen. Ik ben razend enthousiast over zijn werk. Ik heb nog niet vaak, misschien wel nooit, zulke interessante analyses gezien van wat wij hier (in deze tijd en en het westen) voor boeddhisme houden en van de totale breuk van ‘ons’ boeddhisme (ondanks alle veelvormigheid) met de Aziatische traditie(s).

Op overtuigende wijze stelt Chapman dat de eigenschappen van het westers boeddhisme zijn terug te voeren op het protestantisme, en dat de nieuwe westerse vorm eenzelfde verhouding heeft tot de Aziatische tradities als het protestantisme van de Renaissance tot het Middeleeuwse katholicisme (die tijdsaanduidingen zijn van mij). Hij geeft aan dat al in de 19e eeuw in Azië nieuwe ideeën in het boeddhisme zijn geïncorporeerd onder druk van protestantse westerse zendelingen. Lees het hier.

Ook schrijft hij (hier en hier) over de invloed van de hippiecultuur op de eerste generatie westerse boeddhistische leraren (‘groen’ boeddhisme, consensus boeddhisme, ‘nice’ buddhism, babyboomer-boeddhisme) en betoogt dat de ideeën van die generatie geen algemene waarheden zijn, maar dat mainstream boeddhisme in zekere mate is gegijzeld door vertegenwoordigers van die generatie.

Natuurlijk zit er een mate van generalisatie in het betoog, maar dat neemt niet weg dat ineens heel veel dingen die wij hier doen en waarvan wij vinden dat het ‘authentiek’ is, in het perspectief van onze eigen culturele focus (het calvinisme en het ‘New Age’ eenheidsdenken) worden geplaatst.

Is wat we doen daardoor inauthentiek of minder waardevol? Nee, en dat zegt Chapman ook niet. Hij komt er eerlijk voor uit dat hij groot voorstander is van de meeste nieuwe ontwikkelingen. Maar hij signaleert ook een paar valkuilen.

Chapman’s werk is mateloos interessant voor mensen die zeggen dat ze boeddhist zijn of met boeddhistische beoefening bezig zijn. Het plaatst wat we hier zeggen en doen in perspectief en het relativeert.

Chapman schrijft als een razende. Hij zegt dat hij er een boek van wilde maken, maar dat recente ontwikkelingen vragen om publicatie nu. Een van die recente ontwikkelingen is de zogenoemde Maha Teacher Council, een invitation-only conferentie van boeddhistische leraren. Chapman signaleert dat hun ‘consensus buddhism’ aan de randen afbrokkelt en dat ze misschien nog proberen te redden wat er te redden valt.

Als je Chapman leest kun je alleen maar hopen dat dat niet zal lukken en dat er mensen opstaan die minder gepreoccupeerd zijn met het behouden van hun zekerheden, en die kritisch willen kijken naar de traditie en de beoefening. Chapman is er één van. Het gevolg van zijn urgentie bij het schrijven is een grote berg juwelen midden op de elektronische snelweg.

Het was leuk, de BOS-uitzending over (on)gezondheid van meditatie. Het item over brakke benen en Japanse training zit aan het begin van de uitzending. Ik mocht 2 keer wat zeggen, dus niet al na de eerste keer wegklikken… Nogmaals veel luisterplezier gewenst.

Nou heb ik sinds vandaag nog een blog, op WordPress. Is iets experimenteler dan dit, meer voor m’n eigen gedachtebepaling, dus geen mooi afgerond verhaal voor u. Maar mocht je willen meegenieten of zelfs meedenken, zie www.ronsinnige.wordpress.com. Weet niet niet hoe dat nu verder moet, twee blogs… Ik heb overwogen om er een werkzoekblog van te maken, - ik zoek nog steeds werk, dus als je wat weet, zie LinkedIn, communicatie en teksten is mijn richting - maar onverhoopt ging het toch weer over zen. Misschien heb je daar een baan in? Het bloed kruipt waar het niet gaan kan, en dat gaat natuurlijk des te makkelijker met die bloedverdunners.

En André niet vergeten, ik had beloofd iets meer te vertellen over zijn lezing aan de VU over Dogen’s Genjokoan. Het was erg interessant en gaf me veel inzicht in de achtergronden van wat Dogen schrijft. Dat zijn dingen die je zonder die kennis niet zomaar verzint, en dan blijft zo’n tekst toch een stuk obscuurder. Ik was mateloos enthousiast over de hele lezing en noem graag twee dingen die me in het bijzonder inspireerden. Die gaan nog niet eens over de Genjokoan-tekst zelf. Ten eerste en nooit geweten: er bestaan in het Japans drie karakters die alledrie kunnen worden uitgesproken als ‘satori’ (ontwaken). Die drie karakters geven in zekere zin ook drie aspecten aan van satori, dus er ontstaat een grotere nuance en breedte aan het begrip. Ten eerste is er het karakter ‘go’ (helderheid), ten tweede ‘kaku’ (wakker worden) en ten derde ‘sho’ (realisatie, confirmatie). Dus satori is: helderheid, ontwaken én belichamen. Mooi. Is toch heel wat anders dan een bliksemschicht van verlichting.

Waar ik ook heel blij om ben, is dat de latente knoop die ik voelde over de eerste zinnen van de Hsin Hsin Ming is ontward. Daar staat:

‘The Great Way is not difficult for those who have no preferences. When love and hate are both absent everything becomes clear and undisguised. Make the smallest distinction, however, and heaven and earth are set infinitely apart.’

En ik maar streven naar geen voorkeuren. En ik dacht al, of ik ben gek, of er is iets met die tekst niet helemaal lekker. Er is natuurlijk een boek te schrijven over alleen al die drie zinnetjes, maar vooralsnog is het mooiste wat ik erover gehoord heb André’s toelichting: ‘Er staat niet dat je geen voorkeuren moet hebben, er staat dat de weg niet moeilijk is voor degenen die geen voorkeuren hebben. Ons hele leven bestaat uit voorkeur en afkeer. Het bestaat helemaal niet zonder!’

Zo’n commentaar vind ik onversneden genieten, en dat heeft toch echt mijn voorkeur. Het is ultieme schoonheid en kracht, volledige overgave aan het volle leven. Of heb je een voorkeur voor geen voorkeur?

In de BOS-gezondheidsmaand op 18 juni een radio-uitzending over de vraag of mediteren wel zo gezond is. Interviews met een paar vrouwelijke zenleraren met brakke benen of kapotte knieën (misschien waren de mannen te macho om het te melden, of zou er echt een verschil in constitutie zijn?) en een boekje open van mij over Japanse training. Interessante inkijk, dus luister :-).

BOS-radio, zaterdag 18 juni, De Zevende Hemel, 15.00 – 16.00 uur. Veel plezier!

In verband met een succesvolle transfer is er a.s. dinsdag 14 juni geen zeeltzen, in tegenstelling tot eerdere berichten. Voor de laatste handtekeningen moet ik die avond naar UVV, de club van Marco van Basten, John van Loen en Alje Schut, waar Tom het komend seizoen keept.

De zit is verplaatst naar 21 juni, een week later dus (en begin van de zomer, het kan niet mooier). Omdat juli toch al uit de pas liep, zijn de nieuwe data: 21 juni, 5 juli en 19 juli. Daarna zien we wel weer verder. Tijd nog steeds 20.00 tot 22.00 (houd rekening met enige uitloop), locatie is Zeeltstraat 99, Utrecht.

Toch wel handig om te weten wie er komen, in dit soort gevallen. Dus: wil je er zijn, meld je aan. Er is plaats voor 8 mensen.

Het onderwerp van de eerste keer is het boeddhistisch landschap in het westen. En waarom wat we doen precies het goede is. Nou ja, dat is nog maar helemaal de vraag natuurlijk.

Tot dan! :-)

Okee, nog eentje dan.

Ik bezocht vandaag een lezing van André van der Braak over de Genjokoan van Dogen, waar ik heel erg van heb genoten. En ik ben jaloers op hem joh! Hij is zo goed in teksten, geweldig. Ik kom erop terug!

Verder had ik drie vragen beloofd van mijn vriend uit Philadelphia, maar het waren er vier. Na een leuke skype (dat is lache hoor, kosnix en je ken mekaar gewoon zien) stuurde hij een tekst van Peter Fenner over non-dualisme, die ik tot zijn misnoegen bij het grof vuil heb gezet. Maar ook in algemene zin bleek mijn boeddhistische kosmologie niet helemaal aan te sluiten bij de zijne. Dat leidde tot vragen van hem, en die leidden op hun beurt weer tot antwoorden van mij. Ik doe het hierbij, misschien is het wat, misschien ook niet. Ik wacht intussen de volgende skype weer af. Leuk hoor.

1.
V.: Over  verlangen, lijden en dualisme - bedoel je dat beoefening geen relatie heeft tot verlangen, lijden en dualisme?

A.: Beoefening gaat over verlangen en lijden, maar heft ze niet op. Beoefening kan leiden tot de realisatie van verlangen en lijden als (deel van) de uiteindelijke werkelijkheid. Dus eerder dan het te beëindigen, is het bevrijdend omdat er niet langer een verlangen is om het te beëindigen. In plaats van verlangen en lijden te zien als een voorlopige realiteit, kunnen ze nu gezien worden als uiteindelijke realiteit. Beoefening doet de hoeveelheid geluk niet toenemen, en de hoeveelheid verdriet niet afnemen. Dat is heel mooi en intiem.
Over dualisme: voor zover het mogelijk is om het zo te formuleren, zijn non-dualisme en dualisme twee ‘kanten’ van dezelfde werkelijkheid. Om te zeggen dat alles valt onder non-dualisme is nog steeds eenzijdig en vasthouden aan een concept. Ook dat moet worden losgelaten.

2.
V.: Wat is volgens jou de oorzaak van verlangen, lijden en dualisme?

A.: Verlangen, lijden en dualisme (net zozeer als non-dualisme) zijn de essentie van het bestaan en de essentie van de menselijke natuur. Ze kunnen niet worden overwonnen, maar je kunt er wel mee samenvallen.

3.
V.: Hoe moeten volgens jou verlangen, lijden en dualisme worden aangepakt of opgelost, als dat al zou moeten gebeuren?

A.: Door intensief zazen te beoefenen, kun je tot de realisatie komen dat verlangen en lijden de essentie zijn van bestaan, en dat dualisme niet in tegenspraak is met non-dualisme, en vice versa. Ze zijn twee aspecten van dezelfde ongrijpbare werkelijkheid. Het komen tot de realisatie dat verlangen en lijden de essentie van bestaan zijn, is bevrijdend.

4.
V.: Je zegt dat het probleem (de eenzijdigheid) van het non-dualisme is dat het alleen verwijst naar non-dualisme. Omdat het onmogelijk is dat er iets buiten het non-dualisme valt, omdat het namelijk non-duaal is en niet tegengesteld aan wat dan ook, en omdat het niet een ding is op wat voor manier ook, hoe kan dat probleem dan bestaan, behalve als een gedachte of mening? Kun je me de concrete realiteit van dat probleem laten zien?

A.: De gedachte of mening is nu juist precies de stelling dat het non-duale niet tegengesteld is aan wat dan ook. Dat is maar één kant van de medaille. Zie onder punt 1.


Dat was ’t voor vandaag. Hieronder ook nog even in het Engels, dat bekt hier en daar wat lekkerder. Veel plezier!


1.
Q.: As far as longing, suffering and dualism goes, are you saying that practice has no relationship to longing, suffering and dualism?

A.: Practice is about longing and suffering, but doesn’t end it. It can lead to the realization of longing and suffering as (part of) ultimate reality. So, rather than end it, it will be liberating in the sense that no longer is there a longing to end it. Instead of seeing it as provisional reality, it can now be seen as ultimate reality. Practice doesn’t increase the amount of happiness, nor does it decrease the amount of sorrow. This is very beautiful and intimate. About dualism: as far as it is possible to put it this way, nondualism and dualism are two ‘sides’ of the same reality. To say all is included is still one-sided and holding on to a concept. That too has to be let go of.

2.
Q.: In your view, what is the cause of longing, suffering and dualism?

A.: Longing, suffering and dualism (as much as nondualism) are the essence of existence and the essence of human nature. It cannot be overcome, but one can be in accord with it.

3.
Q.: In your view, how should longing, suffering and dualism be addressed or remedied, if at all?

A.: By practicing intense zazen, one can come to the realization that longing and suffering are the essence of existence, and that dualism doesn’t contradict non-dualism, and vice-versa. They are two aspects of the same ungraspable reality. Coming to the realization that longing and suffering are the essence of existence is liberating.

4.
Q.: You say the problem [one-sidedness] with non-dualism is that it only points to non-dualism.  since it's not possible for anything to be left out of non-dualism, since it's non-dual and not in opposition to anything since it is not a thing at all, how is it possible for that problem to exist, other than as a mere thought or opinion?  can you show me the concrete reality of that problem?

A.: The thought or opinion is exactly the statement that non-dual is not in opposition to anything else. That is just one side of the coin. See #1.

Het was mijn vaste voornemen mijn geest te veranderen tijdens de Change Your Mind Day in het Oosterpark. In weerwil van mijn skepsis over alle Boeddhistische kermissen die zich dit seizoen aan ons opdringen, leek het me mateloos interessant eens te zien wie er komen en hoe ze het boeddhisme presenteren. En leerzaam bovendien.

Maar de wedstrijd van mijn zoon liep uit, en toen ben ik maar rechtstreeks naar een vriendin gegaan. Ze heeft een paradijselijk tuinhuis bij Sloterdijk, en zo belandde ik na twee koele biertjes in haar hof van Eden niet in het Ooster-, maar in het Westerpark (jaja, die zin was nog niet afgelopen na 'in haar hof van Eden'). Daar was het ‘rollende keuken festival’, allemaal eetbusjes met de leukste en lekkerste dingen. Waar de deelnemers in het Oosterpark nog maar eens een slinger gaven aan het rad van dood en wedergeboorte of het wiel van de dharma, gaven wij in het Westen ons over aan samsarische genoegens als het nuttigen van sangria in een mini-reuzenrad in de zon, waardoor ik nét geen hoogtevrees had (bedoel je door de sangria, de zon of het formaat rad?). Maak mij gek.

Soms kun je door te zweven op de vleugels van het leven afdrijven naar een op het oog verkeerde windrichting, maar toch goed terecht komen. Deze zin neme u met een flinke korrel zout, zweven op de vleugels van het leven, doe normaal zeg!

Per saldo heb ik dus het hele Change Your Mind gebeuren gemist. En kan ik daar ook geen leuk stukje over schrijven.

Wel een lekker dagje gehad.

Volgende keer drie vragen van mijn vriend uit Philadelphia, en drie antwoorden.