Maar eerst iets anders. Onlangs was er veel gedoe over het zoveelste seksschandaal in de katholieke zenkerk. Dit keer was het Genpo die als een geslepen vos het boetekleed aantrok. Om niet veel later als een sluwe Vangheluwe de boel stevig te bagatelliseren en vrolijk verder te gaan in een slechts in detail veranderde hoedanigheid. Je komt hem nu alweer overal tegen.
Op basis van dit soort nieuws over praktijken zo oud als de weg naar Rome slash Bodh Gaya, wordt weleens geroepen dat zen toch echt ethiek ontbeert en daarom ontspoort. Het gaat in zen allemaal om de realisatie, en die zou volgens de traditie volautomatisch het diepste mededogen genereren. Verder niks voor nodig, gewoon verlicht worden, dan wijst de rest zich vanzelf. Ik denk dat iedereen onderhand wel weet dat dat niet het geval is, en dat er bovendien veel fraudeurs en charlatans onder zenleraren rondlopen. Zoals The Jam ooit zong: the public gets what the public wants. Om er fijntjes aan toe te voegen: the public wants what the public gets. Dit, overigens, is de nieuwe consumentenkoan voor het komende kwartaal. Ook te downloaden in onze appstore.
Zen dus, heeft te weinig oog voor de ethische dimensie van het boeddhisme. Het is ontworteld. Tibetanen daarentegen, die zijn pas ethisch en mededogend. Die gaan daar ook echt op focussen tenslotte, hebben ze speciale meditaties voor. Dus dan is het veel meer ingebed in de traditie en kan het minder makkelijk misgaan.
Nou, maakt u dan de borst maar vast even lekker nat. Want wat ik nú toch weer heb gehoord… Normaal ben ik niet zo’n researcher, maar ik ontmoette onlangs iemand die me uitnodigde voor een Rigpa-weekend. Leek me boeiend om ook eens buiten de zenpot te plassen, eens zien wat er verder nog gebeurt, verrijkend. Eerst maar even gegoogled, zien waar ik naartoe ga. Rigpa is de club van Sogyal Rinpoche en dat is dan weer de auteur van het wereldberoemde Tibetaanse boek van leven en sterven. Een multinationale boeddhistische club, echt mega.
Op videootjes zie ik een charismatisch man. Er zit een bepaalde cadans in zijn spreken en ik kan me voorstellen dat je ervan in een soort trance zou kunnen komen, het is zalvend, bij vlagen erotiserend (niet dat ik opgewonden word van die man, maar gewoon, het geeft een ‘lekker’ gevoel, als je er bevattelijk voor bent). Het verhaal op zich blijft sterk achter bij de presentatie, het is vrij dun. Net als ik lacht hij trouwens het hardst om zijn eigen grapjes, dus in die zin voel ik me wel verbonden.
Maar dan! Zie zijn Wikipedia-entry en daarin een heel klein paragraafje over een geval van seksueel misbruik dat minnelijk geschikt is, geen rechtszaak dus, voor… 10 miljoen dollar!!* Mijn god, daarvan kun je een heel leven betaalde seks hebben, en dan hou je nog genoeg over voor een villa in Wassenaar. Mét zwembad! Én bolide! Blijkbaar was het zwijgen van één vrouw zoveel waard.
Verder onderzoek brengt veel meer ellende boven tafel, klik hier voor de details. Sogyal Rinpoche blijkt een man die vrouwen z’n bed in praat met de gouden mantra dat je beoefening baat heeft bij dit persoonlijke onderricht. Er zijn veel verhalen, onder andere van de vrouw die jarenlang Rigpa in Frankrijk heeft geleid. Dat hele ding over eigen verantwoordelijkheid versus die van de leraar doe ik nu niet over, zie de blogpost over Genpo. Maar het beeld is duidelijk.
Heel gek, maar dan heb ik ineens veel minder interesse om naar zo’n weekend te gaan. Zie ik die man zitten, heb ik toch een bijsmaak. Jammer. Maar goed, de constatering dat de eenzijdigheid van zen de boosdoener is, moet ik bijstellen. Ook meditatie op mededogen leidt niet automatisch tot mededogen. Blijft u gerust in deze trein zitten, de trein op het andere spoor gaat ook niet naar uw bestemming.
*) PS. Dát blijkt dus niet waar, die 10 miljoen. Dat wil zeggen, de oorspronkelijke klacht betrof wel degelijk een schadevergoeding van 10 miljoen dollar, maar de hoogte van het uiteindelijke bedrag van de minnelijke schikking is nooit bekend gemaakt. Van het verschil kon Sogyal dus misschien toch nog een zwembad laten graven en zo.